به گزارش سلام لردگان، افشاي ابعاد گسترده جاسوسيهاي سايبري آمريکا و امنيت شکننده اطلاعات در شبکه جهاني اينترنت، بسياري از کشورها را به فکر بومي کردن شبکه اينترنت انداخته است تا بتوانند حجم عمدهاي از ترافيک اطلاعات خود را تحت يک شبکه بومي به گردش درآورند .
ادوارد اسنودن پيمانکار سابق آژانس امنيت ملي آمريکا در ژوئن 2013 اطلاعات طبقه بندي شدهاي از برنامههاي فوق سري اين آژانس را در اختيار رسانههاي غربي قرار داد؛ اسنادي که نشان ميداد آمريکا که با حاکميت بر شبکه جهاني اينترنت خود را کدخداي اين شبکه ميداند به خود اجازه داده تا به حريم خصوصي شهروندان خود، کشورهاي ديگر، روساي جمهوري برخي کشورها و حتي شهروندان ديگر کشورها ورود پيدا کرده و چتر جاسوسي خود را روز به روز گستردهتر کند.
اطلاعات افشا شده از سوي اين همکار سابق سازمانهاي جاسوسي آمريکا تاکنون شامل پروژه پريسم و کنترل اسکايپ، جمعآوري اطلاعات اتباع آمريکايي و افراد خارجي در خاک آمريکا و کنترل مکالمات تلفني و پيامهاي ايميلي، جاسوسيهاي انگليس از خاورميانه، استراق سمع از سازمان ملل متحد، دفتر اتحاديه اروپا و سفارتخانهها، حملات سايبري به رايانهها در سراسر جهان، جاسوسي از روساي جمهور برزيل و مکزيک، رخنه به دادههاي رمزدار، اشتراک اطلاعات جاسوسيها با رژيم صهيونيستي، هک گذرواژه اينترنتي شهروندان، جاسوسي روي مبادلات بانکي بينالمللي، هک کردن ايميل، چت و سرويسهاي ابري (Cloud) و شنود ميليون ها مکالمه تلفني شهروندان فرانسوي بوده است. در آخرين مورد سازمان امنيت ملي آمريکا بيش از 70 ميليون مکالمه تلفني را به مدت 30 روز و در حدفاصل 10 دسامبر سال 2012 تا 8 ژانويه سال 2013 شنود کرده است.
• کوچ از جهان به وطن
به دنبال اين افشاگريها بود که بسياري از کشورهايي که هدف اين جاسوسيها قرار گرفتند به فکر افتادند تا گردش اطلاعات را از انحصار آمريکا درآورند و يا با کوچ به سرويسهاي بومي به نوعي امنيت اطلاعات خود را حفظ کنند.
براي نمونه بخش عمدهاي از کاربران آلماني با بستن اکانتها و مهاجرت به سرويسهاي ملي، در پي دفاع از حريم خصوصي خود برآمدند. وزير دادگستري آلمان? اعلام کرد که استفاده از ايميلهاي ملي تنها راه گريز کاربران از رادار آژانس امنيت ملي آمريکا است. به گفته او، تا کنون 80 درصد از کاربران آلماني به سرويسهاي بومي موجود در اين کشور مهاجرت کردهاند. علت اصلي کوچ کاربران آلماني به ايميلهاي ملي? امکان رمزگذاري خصوصي ايميلها است? بهگونهاي که رمزگشايي و خواندن محتواي ايميلها براي سازمانهاي جاسوسي يا نفوذگران آنلاين به سادگي ميسر نباشد.
در همين راستا کمپاني "دويچه تلهکام" بزرگترين کمپاني مخابراتي آلمان پس از انتشار اسناد مرتبط با رسوايي "پريسم" سرويس ايميلي موسوم به Email Made in Germany يا "ايميل ساخت آلمان" راهاندازي کرده که امکان رمزگذاري ساده و ذخيرهسازي دادهها روي سرورهاي مستقر در آلمان را فراهم ميکند.
در همين حال در روزهاي اخير دويچهتلهکام اعلام کرد که قصد دارد با اجراي طرحي گسترده مسير ترافيک اينترنت کاربران آلماني را تغيير دهد. دويچهتلهکام براي تحقق اين هدف قصد دارد با تغيير مسيرهاي پيشين و انتقال ترافيک اينترنت آلمان به اتصالات تماماً داخلي در اين کشور? ارتباطات ديجيتال اين کشور را از گزند سيستمهاي عظيم جاسوسي آژانس امنيت ملي آمريکا و سازمانهاي اطلاعاتي مشابه در ديگر کشورها دور نگه دارد.اين طرح در آينده کل حوزه شينگن را پوشش خواهد داد.
پيش از اين هم رئيس جمهور برزيل پس از افشاي جاسوسيهاي سايبري کاخ سفيد، گفته بود که بايد يک شبکه کاملا بومي براي خودمان ايجاد کنيم. وي حتي معتقد بود داشتن ديتاسنتر (مرکز داده) براي خود کافي نيست و حتي بايد راهي براي استفاده نکردن از تجهيزات سوئيچ و روتر سيسکو نيز پيدا کنيم. سيسکو يک توليد کننده بزرگ تجهيزات شبکه در آمريکا است.
«شبکه ملي اطلاعات» که از 8 سال قبل قرار بود در کشور ما ايجاد شود حالا براي برخي کشورها يک هدف جدي و يا حتي يک مزيت به شمار ميرود چرا که نمونههايي از آن را برخوردارند. کشور هند نوعي از شبکه ملي اطلاعات را با نام شبکه ملي دانش دارد که سازماني به نام سازمان فناوري اطلاعات در زيرمجموعه وزارت ارتباطات اين کشور، مسئول شبکه ملي دانش است؛ در کويت هم نمونه مشابهي وجود دارد. برزيل شبکهاي شبيه به شبکه ملي اطلاعات ايران با عنوان شبکه سلامت وجود دارد.
کشور کره که از نظر آمادگي الکترونيک و پهناي باند رتبه نخست را در دنيا داراست 80 درصد پهناي باندش داخلي است. يعني شبکهاي دارد که بينياز از ارتباطات خارجي، 80 درصد ارتباطات کره در آن داخل به گردش در ميآيد. اينترانت ملي کره شمالي تحت عنوان "کوانگ ميونگ"، شبکههايي چون NBN استراليا و طرح پهن باند ملي ايالات متحده آمريکا از نمونههاي ديگر هستند.
8 سال گذشت...
به جرات ميتوان گفت که ايران در اين زمينه پيشتاز بوده است و ضرورت ايجاد اينترنت ملي را دريافته است و در واقعي ضرورتي که ما 8 سال پيش به آن رسيديم اکنون به دغدغه اصلي و هدف بسياري از کشورها بدل شده است اما اينکه چرا هنوز شبکه ملي اطلاعات به ثمر نشسته خود جاي تامل دارد. نخستين دليلي که در سالهاي گذشته مانع از تحقق اين موضوع شده بود تعدد متوليان بحث اينترنت، نبود تعريف مشخص و مسايلي از اين دست عنوان ميشود با اين حال مجلس در برنامه پنجم توسعه، مشخصاً وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات را مکلف به ايجاد و توسعه شبکه ملي اطلاعات کرد.
با اين همه علاوه بر اين مشکلات، فضا سازيهاي رسانهاي نيز عليه اين طرح صورت ميگرفت به نحوي که در برههاي تصور ميشد اجراي اين طرح به معناي قطع ارتباط با شبکه جهاني اينترنت است. در اين راستا روزنامه وال استريت ژورنال همزمان با زمزمههاي اوليه اين طرح مدعي شد که ايران گامهاي زيادي به سمت شيوه جديدي از سانسور برداشته و با ايجاد اينترنت ملي قصد دارد ارتباط فضاي مجازي ايران را با دنياي خارج قطع کند.
با اين همه بارها از سوي مسئولان اين اطمينان داده شد که اينترنت ملي به معناي قطع ارتباط با اينترنت جهاني نبوده است و کاربران در کنار اينترنت جهاني به اينترنت ملي نيز دسترسي خواهند داشت.
در حالي که مدعيان تلاش ميکردند تا اهداف شبکه ملي اطلاعات را در ايران زير سوال ببرند، جاسوسان آمريکايي در آژانس امنيت ملي اين کشور در تلاش براي جاسوسي از کشورمان بودند و اسناد فاش شده توسط ادوارد اسنودن کارمند سابق سازمان امنيت ملي آمريکا نشان مي دهد ايران در ميان 5 هدف نخست جاسوسي آمريکا قرار دارد. در اسنادي که از سوي اسنودن و در روزنامه گاردين منتشر شد آمده بود که آژانس امنيت ملي آمريکا (NSA) در ايران نقطه کور اطلاعاتي ندارد و در يک ماه، 14 ميليارد قطعه-داده از شبکه هاي تلفن و کامپيوتر کاربران ايراني توسط آمريکا دزديده شده است. هرچند اين اسناد نشان ميدهد که نفوذ به شبکههاي سايبري و سرقت اطلاعات از ايران، چين و روسيه کار دشواري بوده است.
زماني براي تحقق يک رويا
براساس بند الف ماده 46 برنامه پنجم توسعه، وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات مکلف است نسبت به ايجاد و توسعه شبکه ملي اطلاعات و مراکز داده داخلي امن و پايدار با پهناي باند مناسب با رعايت موازين شرعي و امنيتي کشور مناسب اقدام کند و با استفاده از توان و ظرفيت بخشهاي عمومي غيردولتي، خصوصي و تعاوني، امکان دسترسي پرسرعت مبتني بر توافقنامه سطح خدمات را به صورتي فراهم کند که تا پايان سال دوم تمامي دستگاههاي اجرائي و واحدهاي تابعه و وابسته و تا پايان برنامه، شصت درصد (60%) خانوارها و تمامي کسب و کارها بتوانند به شبکه ملي اطلاعات و اينترنت متصل شوند. در حالي که دو سال تا پايان مهلت قانوني تحقق اين هدف مانده ؛ وزارت ارتباطات در دولت يازدهم تحقق اين هدف را مهمترين برنامه خود برشمرده است. واعظي، وزير ارتباطات اقداماتي را براي پيگيري شبکه ملي اطلاعات انجام داده که از آن جمله ميتوان به انتصاب مجري شبکه ملي اطلاعات، مدير و مجري زيرساخت شبکه ملي اطلاعات و تشکيل کارگروه 4 نفره تحقق شبکه ملي اطلاعات اشاره کرد.
به نظر ميرسد که آهنگ حرکت ما به سوي شبکه ملي اطلاعات، حالا که ديگر از اثبات ضرورت گذشته و به هدف عمومي در دنيا و حتي در بين همپيمانان آمريکا بدل شده است بايد سرعت بيشتري به خود گيرد تا نام ايران به عنوان يکي از پيشتازان ايجاد شبکه ملي اطلاعات ثبت شود.
-------------
گزارش از مريم آريايي
منبع :خبرگزاري فارس